Vaccinaties peuter

Mazelen is een ziekte die veroorzaakt wordt door een virus. Besmetting vindt plaats via druppeltjes die met hoesten en niezen worden verspreid. De ziekte is zeer besmettelijk: één ziek kind besmet minstens tien anderen. Patiënten zijn het meest besmettelijk van één tot twee dagen vóór de uitslag begint tot ongeveer vier dagen erna.

Complicaties bij mazelen

Meestal verloopt de ziekte probleemloos. Bij een aantal kinderen kunnen er complicaties optreden.

• 5 tot 10 procent van de patiënten krijgt oorontsteking met soms blijvende doofheid als gevolg.
• 1 tot 5 procent krijgt een (levensbedreigende) longontsteking.
• Heel soms (1 op de 1000 keer) leidt mazelen tot een acute hersenontsteking die vaak blijvende hersenschade tot gevolg heeft.
• 1 tot 2 van de 1000 patiënten sterven.

Ziekteverschijnselen bij mazelen

• Hoge koorts, hoesten, verkoudheid en rode ogen.
• Witte vlekjes met een rode stip aan de binnenkant van de wangen.
• Vlekken op het gezicht, in de nek en de hals.
• Na verloop van tijd een bijna egaal rode huid.

Er is geen behandeling voor mazelen, behalve bestrijding van koorts en pijn. Antibiotica kunnen helpen bij het bestrijden van een bijkomende bacteriële infectie.

Difterie wordt veroorzaakt door een bacterie die zich gemakkelijk vermenigvuldigt. De bacterie produceert een gifstof die de weefsels beschadigt. Vooral de bovenste luchtwegen lopen schade op, maar ook het weefsel van het hart en het zenuwstelsel raken aangetast.

Difterie is besmettelijk

Besmetting vindt plaats van mens op mens door hoesten en niezen, of door contact met opgehoest materiaal of pus uit een wond. Ook besmette melk of besmet voedsel kan de ziekte veroorzaken. Iemand kan besmet zijn met de difteriebacterie zonder zelf ziek te zijn, maar kan anderen dan wel ongemerkt besmetten.

Ziekteverschijnselen bij difterie

• Keelpijn, hangerigheid en koorts.
• Slikklachten, misselijkheid en overgeven.
• Bij keeldifterie: een grijze aanslag op de amandelen en in de keelholte.
• Soms is de hals sterk opgezwollen. Als dit heel erg is, kan de patiënt het benauwd krijgen en zelfs stikken.
• Soms is er alleen een neusinfectie.

De bof wordt veroorzaakt door het bofvirus en is heel besmettelijk. Besmetting vindt plaats van mens op mens door bijvoorbeeld hoesten en niezen. Een patiënt is besmettelijk van vijf dagen voor de ziekteverschijnselen beginnen tot ruim een week daarna.

Gevolgen van de bof

Meestal verloopt de bof mild. Iemand kan de ziekte hebben zonder dat er verschijnselen optreden, en zo anderen ongemerkt besmetten. Ongeveer 1 op de 3 mensen merkt niks van de ziekte, maar van de 1000 mensen die besmet zijn met het bofvirus krijgen er 4 tot 10 een hersenvliesontsteking. Dat komt vooral voor bij jonge kinderen, en loopt meestal goed af. Jongens kunnen ook een ontsteking krijgen van de teelballen. Dit kan invloed hebben op de vruchtbaarheid.

Ziekteverschijnselen van de bof

• Koorts.
• Opzwellen van een of beide wangen door een ontsteking van de oorspeekselklieren.
• Soms opzwellen van de speekselklieren in de mond waardoor eten of de mond opendoen pijn doet.

Na ongeveer een week worden de zwellingen minder, na twee weken zijn ze weg en is de patiënt meestal weer beter.

Rodehond wordt veroorzaak door een virus dat alleen bij mensen voorkomt. Besmetting vindt plaats via druppeltjes in de lucht, bijvoorbeeld bij hoesten en niezen. Wie een rodehondinfectie heeft, steekt gemiddeld zeven tot acht andere mensen aan. Een besmette moeder kan via de placenta haar ongeboren kind besmetten.

Ziekteverschijnselen bij rodehond

• Ongeveer de helft van de besmette personen heeft nergens last van.
• Vlekkerige, rozerode huiduitslag, beginnend in het gezicht en snel uitbreidend naar bovenlijf, armen en benen.
• Bij oudere kinderen en volwassenen ook griepachtige verschijnselen en opgezette lymfeklieren achter het oor en in de nek.
• Gewrichtspijn, vooral bij oudere meisjes en vrouwen.

Op de website Huidhuis.nl vind je meer informatie over rodehond en ook informatie over andere huidaandoeningen.

Risico's van rodehond voor ongeboren kinderen

Als je in de eerste drie maanden van je zwangerschap rodehond krijgt, is er een groot risico op aangeboren afwijkingen bij het ongeboren kindje. Als je rode hond hebt doorgemaakt of tegen de ziekte gevaccineerd bent, ben je beschermd. Bij twijfel kun je je laten testen of je antistoffen hebt. Als je zwanger bent en je twijfelt over jouw weerstand tegen rode hond, dan kun je beter contact met een kind met rode hond vermijden.

Kinkhoest wordt veroorzaakt door een bacterie. Besmetting vindt plaats van mens op mens door hoesten en niezen.

Kinkhoest is besmettelijk

Kinkhoest is heel besmettelijk, vooral in de eerste periode als de hoestbuien nog niet zijn begonnen. Hoestende patiënten zijn nog drie tot vier weken nadat het hoesten is begonnen besmettelijk. Binnen een gezin is de kans dat iemand met kinkhoest de andere (niet-gevaccineerde) gezinsleden besmet heel groot.

Vaak wordt pas weken na het begin van het hoesten aan kinkhoest gedacht. In de omgeving heeft dan al besmetting plaatsgevonden en is er niets meer aan te doen. Het hoesten kan vele weken duren.

Kinkhoest uitbraken

Vaccinatie tegen kinkhoest is tegenwoordig niet meer optimaal beschermend. Kinkhoest uitbraken komen tegenwoordig dan ook regelmatig voor, ook op de basisschool. Vrouwen die zwanger zijn kunnen een 22 wekenprik halen. Door vaccinatie kun je je baby beschermen tegen kinkhoest.

Ziekteverschijnselen

• Hangerigheid, lusteloosheid, hoesten.
• Kort op elkaar lange en hevige hoestbuien met taai slijm, en een lange, gierende inademing.
• Benauwdheid, blauw aanlopen en soms overgeven door de hoestbuien.

Er bestaat geen goede behandeling tegen kinkhoest. Een antibioticakuur kan ervoor zorgen dat de besmettelijke periode korter wordt. Dat is alleen zo als al vroeg met de kuur wordt begonnen. De kuur heeft weinig invloed op de duur en de ernst van de ziekte.

Poliomyelitis of polio is ook bekend als kinderverlamming. Polio wordt veroorzaakt door een poliovirus. Er zijn drie typen poliovirus. De infectie komt alleen bij mensen voor.

Polio is besmettelijk

Directe besmetting gaat via de ontlasting naar de mond, maar ook door druppeltjes in de lucht bij bijvoorbeeld hoesten, niezen of schreeuwen. De besmettelijkheid is waarschijnlijk het grootst kort voor en na het begin van de ziekteverschijnselen. De meeste besmettingen worden veroorzaakt door mensen die zelf niet ziek zijn, maar wel besmet zijn met het virus. In 70 procent van de gevallen merk je niks van een besmetting met het poliovirus.

Ziekteverschijnselen bij polio

• Lichte griepachtige verschijnselen en/of maag-darmklachten (bij 25 procent van de besmette mensen).
• Verschijnselen van hersenvliesontsteking, nekstijfheid, braken, hoofdpijn, koorts en pijn in de rug en ledematen (bij 4 procent van de besmettingen).
• Verlammingsverschijnselen die heel plotseling ontstaan komen voor bij 1 op de 100 tot 200 poliopatiënten.

Complicaties bij polio

In het algemeen geldt dat hoe ouder de patiënt is, hoe groter de kans op complicaties. Ook neemt het risico toe als de keelamandelen verwijderd zijn. Bij 25 tot 40 procent van de mensen die in hun jeugd verlamd raakten door polio, ontstaan opnieuw spierzwakte, pijn, atrofie en vermoeidheid. Dat gebeurt dan 15 tot 40 jaar na de oorspronkelijke acute ziekte. Er bestaat geen specifieke behandeling voor polio. Met bedrust en fysiotherapie kun je complicaties voorkomen.

Tetanus, ook wel bekend als kaakklem of wondkramp, wordt veroorzaakt door een bacterie. Zodra die bacterie, die bijvoorbeeld in straatvuil zit, in een open wond(je) komt, kun je een tetanusinfectie oplopen. Ook door een dierenbeet kun je de ziekte krijgen.

Ziekteverschijnselen bij tetanus

De tetanusbacterie maakt gifstoffen die weefsels aantasten. Dat zorgt voor:

• stijfheid in de buurt van de infectie;
• steeds erger wordende spierkrampen als gevolg van prikkels als harde geluiden, aanrakingen, kou en beweging;
• kaakkramp, slikklachten, ademhalingsproblemen;
• kramp in alle skeletspieren, soms zo erg dat de patiënt als een hoepel achterover kromtrekt en niet meer kan ademen.

Behandeling van tetanus

Zonder behandeling is tetanus bijna altijd dodelijk. Bij een goede behandeling ligt de sterfte in Nederland rond de 20 procent. Tetanus kan behandeld worden met tetanus-immunoglobine. Een intensive care-behandeling is nodig om te herstellen met zo min mogelijk schade aan de vitale functies. Natuurlijk is het belangrijk om je kind te laten vaccineren om te voorkomen dat het tetanus krijgt.

Met de vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma bescherm je je kind tegen 12 ernstige infectieziekten. Je kind is niet te jong voor een prik. Het afweersysteem van je kind kan de prikken prima aan. Een infectieziekte geeft veel meer problemen!

Lichamelijke reactie op vaccinatie

Kinderen kunnen last krijgen van bijwerkingen na een vaccinatie, maar het hoeft niet. De meeste bijwerkingen beginnen op de dag van de vaccinatie. De plek van de prik kan soms rood, dik of pijnlijk worden. Ook is het niet gek als je kind koorts krijgt, huilerig of hangerig wordt, niet wil drinken en veel slaapt. Meestal duurt dit één of twee dagen. Bij de vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond (met 14 maanden) kan je kind vijf tot twaalf dagen na de prik last krijgen. Soms krijgen kinderen lichte huiduitslag.

Vermoed je dat je kind een andere bijwerking heeft van de prik, dan kun je dit melden bij het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb.

Kijk voor meer informatie over bijwerkingen en vaccinaties op Rijksvaccinatieprogramma.nl.

Naar de huisarts?

Krijgt je kind meer dan 39 graden koorts, wordt het slap of suf, of maak je je om een andere reden zorgen, bel dan met je huisarts. Dit hoeft geen reactie op de prik te zijn. Misschien is er iets anders mis. Zorg er in elk geval voor dat je kind genoeg drinkt.