Zindelijkheid peuter

Je kind is zindelijk als het zelf kan aangeven wanneer het moet plassen of poepen. Ook moet je kind de plas en poep even op kunnen houden als er geen wc in de buurt is. Tot die tijd is het belangrijk om in de gaten te houden wanneer je met de zindelijkheidstraining kunt beginnen.

Op welke leeftijd worden kinderen zindelijk?

Elk kind is anders en is op een ander moment klaar om zindelijk te worden. Lichamelijk zou een kind van anderhalf jaar al klaar zijn om te beginnen met zindelijk worden. De meeste kinderen krijgen pas interesse voor zindelijkheid tussen de twee en de drie jaar. Rond de drie jaar zijn de meeste kinderen overdag zindelijk en rond de zeven jaar ook 's nachts. Wanneer je kind naar de basisschool gaat wordt verwacht dat het op school zindelijk is.

Wanneer start je de zindelijkheidstraining?

Je begint met de zindelijkheidstraining als je kind interesse krijgt in zijn eigen poep en plas. Het heeft dan zelf in de gaten dat het poept en plast en het begint het naar de wc gaan van anderen te bekijken en na te doen. Begin met de training in een rustige periode, niet vlak voor bijvoorbeeld spannende (feest)dagen.

Vroeger of later beginnen

Begin nog niet met de training als je kind nog geen interesse heeft voor het zindelijk worden. Als kinderen iets moeten doen wat ze eigenlijk niet leuk vinden, gaan ze zich verzetten en hierdoor kan de training langer duren.

Uit onderzoek blijkt dat Nederlandse ouders soms te lang wachten met het beginnen van de training. Te lang wachten kan er voor zorgen dat kinderen de interesse weer verliezen. Begin dus altijd op het moment dat je kind er klaar voor is.

Neem de tijd voor het zindelijk worden

Als je met de zindelijkheidstraining begint, zorg dan dat je hier genoeg tijd en aandacht voor neemt. Blijf tijdens de training altijd positief. Geef bijvoorbeeld veel complimenten als je kind zelf naar de wc gaat of op het potje poept of plast.

Pas wel op dat je het zindelijk worden niet forceert. Als de zindelijkheidstraining niet lukt is dit helemaal niet erg, wacht dan nog even en probeer het later opnieuw. Elk kind is namelijk anders!

Tips voor zindelijkheidstraining 's nachts

• Laat je peuter voor het slapengaan nog even proberen om te plassen.
• Als je kind vier of vijf keer per week een droge luier heeft na het slapen, geef het dan steeds een kleine beloning. Zo stimuleer je het om helemaal zindelijk te worden.

Voor meer tips en vragen kun je altijd contact opnemen met de Jeugdgezondheidszorg.

De meeste kinderen zijn zindelijk als ze 4 jaar oud zijn. Door je kind potjetraining te geven, leer je het om op de wc te poepen. Toch kan het voorkomen dat je kind nog wel eens in de broek poept.

Sommige kinderen nemen niet de tijd om naar de wc te gaan, of negeren het gevoel dat ze moeten poepen. Dat is niet goed, want daardoor kunnen de darmen gaan verstoppen. Vraag je kind daarom regelmatig of het naar de wc moet.

Obstipatie

Kinderen die in hun broek poepen, hebben vaak last van verstopping (obstipatie). Poepen doet dan zeer, omdat de ontlasting hard en droog is. Deze kinderen gaan dan liever niet naar de wc en houden het op. Het gebeurt ook wel eens dat kinderen steeds kleine beetjes ontlasting verliezen in hun onderbroek. Meestal komt er daarnaast één keer per week zo’n enorme hoeveelheid ontlasting dat het moeilijk is weg te spoelen. Vlak voor het poepen heeft je kind dan buikpijn en minder eetlust.

Strenge zindelijkheidstraining

Het komt voor dat kinderen bang zijn om te poepen vanwege een strenge zindelijkheidstraining. Uit angst dat het niet zal lukken om de ontlasting op te houden, kunnen ze juist een vieze broek krijgen. Andere kinderen poepen in hun broek om (negatieve) aandacht te krijgen.

Hoe reageer je als je peuter in de broek heeft gepoept?

Het is belangrijk om niet kwaad te worden als je kind in de broek poept. Dit helpt over het algemeen niet; je kind wordt er alleen maar bang en meer gespannen van. Verder kun je je kind vertellen dat het naar de wc moet gaan als het aandrang voelt. Op dat moment zal het ook het gemakkelijkst gaan. Als je kind dat ervaart, zal de angst afnemen.

De poeppoli

Als kinderen lange tijd regelmatig in de broek poepen en de tips niet helpen, kan dat heel vervelend zijn. Wacht daarom niet te lang en vraag advies aan de huisarts of jeugdarts. Verder kun je contact zoeken met de poeppoli in het ziekenhuis bij jou in de buurt.

Is je peuter overdag zindelijk? Dan duurt het meestal een paar maanden voordat de luier ook 's nachts droog blijft.

Als je kind vier of vijf keer achter elkaar wakker wordt met een droge luier, kun je proberen om de luier weg te laten. Geef het een kleine beloning als het goed gaat. Zo stimuleer je je zoon of dochter om de volgende nacht ook droog te blijven.

's Nachts zindelijk

De meeste kinderen worden tussen het derde en vierde jaar 's nachts zindelijk. Sommige kinderen van 5 jaar of ouder worden 's nachts nog niet wakker van een volle blaas. Ongeveer 15 procent van de kinderen tussen de 5 en 6 jaar plast een of meerdere keren per week in bed.

Als je kind eraan toe is om zindelijk te worden, kun je het best beginnen met een potje. Je kind kan er dan zelf op gaan zitten als het dat wil. Begin niet als je kind ziek is of als er veel te gebeuren staat, zoals de komst van een nieuwe baby of een verhuizing.

Tips voor het potje

Voordat je denkt dat je kind eraan toe is om zindelijk te worden, kun je al een potje aanschaffen. Er zijn potjes te koop in de vorm van een dier of een auto. Dat maakt het potje wat aantrekkelijker.

• Doe je kind gemakkelijke kleren aan, die het zelf kan uittrekken als het op het potje wil.
• Zet je kind regelmatig op het potje, bijvoorbeeld als je merkt dat het nodig moet, of ’s ochtends na het wakker worden, na het eten, voordat je weggaat en als je thuiskomt. Laat je peuter niet te lang op het potje zitten. Enkele minuten is voldoende.
• Geef complimentjes, bijvoorbeeld als je kind tegen je gezegd heeft dat het naar de wc moet, iets gedaan heeft of het heeft geprobeerd.

Tips voor de wc

Het is verstandig om je kind te laten wennen aan de wc.

• Je kunt je kind meenemen als je zelf naar het toilet gaat, of laten zien hoe een broertje of zusje naar de wc gaat. Het kan dan alvast zien hoe het gaat en hoe je moet doortrekken.
• Je kunt een wc-brilverkleiner voor je kind kopen en een opstapje neerzetten, zodat het er gemakkelijk op kan klimmen.
• Je kunt je kind in het begin regelmatig op de wc zetten als je denkt dat het nodig moet, ’s ochtends na het wakker worden en na het eten, voordat je weggaat en als je thuiskomt.

Algemene tips voor zindelijkheidstraining

• Het is leuk om je kind voor te lezen uit boekjes over zindelijk worden.
• Het stimuleert je kind als je complimentjes geeft als het iets goed heeft gedaan, bijvoorbeeld als het tegen je gezegd heeft dat het naar de wc moet.
• In het begin is het handig om je kind alleen thuis een onderbroek te laten dragen. Als je met je kind op stap gaat, gebruik dan nog een luier.
• Het kan best zijn dat je kind opeens weer een terugval heeft en in de broek gaat plassen. Het is verstandig om dan rustig te blijven en niet boos of ongeduldig te worden. Het gaat vanzelf op een gegeven moment weer beter.

Kinderen die last hebben van verstopping of obstipatie kunnen niet goed naar de wc. De ontlasting komt minder dan drie keer per week, is hard en je kind kan het alleen kwijt door hard te persen.

Tips tegen obstipatie

• Laat je kind genoeg drinken: 1 tot 1,5 liter per dag.
• Laat je kind goed eten: volkorenboterhammen, veel groente en fruit, zodat je kind genoeg vezels binnenkrijgt. Smeer ook halvarine op de bruine boterham voor gezonde vetten.
• Zorg ervoor dat je kind veel beweging krijgt.
• Misschien heeft je kind kleine wondjes bij het poepgaatje. Als het pijn doet, smeer er dan wat zalf op.
• Is je kind bang om de poep te laten gaan? Leg dan uit dat het niet bang hoeft te zijn. Probeer een spelletje te maken van het doortrekken als het lukt.
• Zet je kind elke dag op twee of drie vaste tijden op het potje of de wc. Vertel het wat de bedoeling is, maar moedig het niet aan. Zorg er wel voor dat de voeten steun hebben en niet loshangen als je peuter op de wc zit.
• Geef een compliment als je kind het geprobeerd heeft.

De poeppoli

Als je kind al lange tijd niet kan poepen en de tips niet helpen, kan dat heel vervelend zijn. Wacht daarom niet te lang en vraag advies aan de huisarts of bij het consultatiebureau. Verder kun je contact zoeken met de poeppoli in het ziekenhuis bij jou in de buurt.